(15 އޯގަސްޓް އާއި ގުޅޭ)
އަހްމަދުއާ ވަކިވުމަށް ރާއިފާނިންމީ އޭނާ ބަރުބާދުކުރީމައެވެ. ބަދުނާމުކުރީމައެވެ. އިއްޒަތާއިޝަރަފް ނަގާލީމައެވެ. މިނޫންވެސް އޭނާއާއި ސީދާގުޅުންހުރި ގިނަކަންތައްތަކެއްމެދުވެރިކުރުވުމުންނެވެ. އެކަމަކު މިހާރު އެނިންމުމާމެދު ދެވަނަވިސްނުމަކަށް ދާންޖެހޭކަމަށްހިތް އެބަބުނެއެވެ. އޭނާގެ ދިރިއުޅުމަށް އަންނަ ކޮންމެ ލޮޅުމެއްގެއަސަރުކުރާނީ އެކަނި އޭނާއަކަށްނޫނެވެ. އޭނާއެކޭއެއްވަރަށް ނުވަތަ އެއަށްވުރެބޮޑަށް އެހެންބައެއްގެ ދިރިއުޅުމަށްވެސް އަސަރު ކުރާނެއެވެެ. އެއީ ދަރިންނަށެވެ. އެންމެ ދަރިއެއްވެސް ނޫނެވެ. އެކަން ހަނދާން ކުރަންޖެހޭނެއެވެެ.
ދިރިއުޅުމުގައި ތަޖްރިބާކުރަންޖެހުނު އެންމެހިތްދަތި ހާދިސާގައި، ވިސްނުމުގެ ދާއިރާ ހަނިކޮށް ހަމައެކަނި އޭނާގެ ހަތަރުފަރާތަށް ބަލައިގެން އަހްމަދުއާ ވަކިވާންނިންމުމަކީ އިންސާފެއްނޫނެވެ. ހުރިހާކަމެއްގައިވެސް ދަރިންނަށް ފައިދާހުރިގޮތް ބަލާފަދައިން މިކަމުގައިވެސް ބަލަންޖެހޭނީ އެކުދިންނަށް އެންމެ ރަނގަޅުވާނެ ގޮތެވެ. ދެވަނަ ވިސްނުމަކަށްދާންޖެހެނީ މިހެންވެގެންނެވެ.
ދިރިއުޅުމުގެ ދެވަނަނަމަކީ މަޖްބޫރެވެ. އޭނާވަނީ މަޖްބޫރުވެފައެވެ. ދަރިންނަށްޓަކައެވެ. މުޖްތަމައުގެ ރައްކާތެރިކަމަށްޓަކައެވެ. އޭނާގެ ސަލާމަތަށްޓަކައިވެސްމެއެވެ. އަންހެނުންނަކީ ކިހާ ބަލިކަށި ބައެއްހެއްޔެވެ. ކިހާ ނިކަމެތި ބައެއްހެއްޔެވެ. އޭނާގެދިރިއުޅުން ވީރާނާކޮށްލުމަށްފަހު ލޮލަށްވެސް ނުފެނި އެތައްދުވަހަކު ކުޑަކުޑަތިންދަރިންނާއެކު ދޫކޮށްލާފައި ދިޔަމީހާ އެނބުރިއައިސް އަނެއްކާވެސް މިއިނީ ކުރިމަތީގައެވެ. އަނބިމީހާއާއި ދަރިންގެ އިއްޒަތާ އަބުރު ރައްކާކޮށްދޭން ހުވާކޮށްގެންހުރި މީހާ ،ހުވާއާއި ޚިލާފުވެ އެމީހުންނަށް ވާނެގޮތެއްވާން ދޫކޮށްލާފައި ދެންވެސް އެނބުރި އެއައީ ކީއްކުރަންހެއްޔެވެ. ކުރެވުނު އަނިޔާ މަދުވެގެންހެއްޔެވެ. ނޫންނަމަ އަނެއްކާވެސް އާރޭވުމެއްގެދަށުން އާގޮތަކަށް އޭނާގެ ދިރިއުޅުމާ ކުޅެލަންހެއްޔެވެ………. އޭނާއެހުރީ ހިތުން ރުހުމުން އެކަމަށްވެސް މަރްހަބާކިޔާށެވެ. މިނޫންގޮތެއް ނެތެއްނޫންހެއްޔެވެ. މުޅިިންވެސް މިޖެހެނީ އެހެންމީހުންނަށްޓަކާ އަމިއްލަ އުފާތައް ގުރުބާންކުރާށެވެ. ތިމާރޮމުން އެހެންމީހުން ހިނިތުންކުރުވަން މަސައްކަތްކުރާށެވެ. ހިތާމައިގެ ކަނޑުގައި ޣަރަގުވަމުންދާއިރުވެސް އެހެންމީހުން ސަލާމަތްކުރަން މަސައްކަތްކުރާށެވެ. މިއީ އަންހެނަކަށްވީތީ އުޅެންޖެހޭގޮތެވެ. އަންހެނުން އުފައްދަވާފައިވާ މަގްސަދެވެ. ދުނިޔެ ހިގަމުން ދައުރުވަމުން އަންނަ ގޮތެވެ.
އަންހެންކުއްޖަކު އުފަންވާއިރު ފުރަތަމަނޭވާއާއެކުވެސް މައިމީހާއަށް އޭނާ ވިހެއީ އަންހެންކުއްޖެއްކަން އެނގުމާއެކު ވިސްނުންހުންނާނީީ މިއީ އެހެންމީހަކަށް ޓަކާ ބޮޑުކުރަންޖެހޭ ދަރިއެއްކަމުގެ ވިސްނުމެވެ. އެމައިމީހާ ފަދައިން ކޮންމެވެސް ދުވަހަކުން އޭނާގެ އަސްލު މަގާމަށްދާނެއެވެ. އެހެން ގެއެއްގެ އަލިކަމަށްވެގެން އަމިއްލަ ގެއާއި އާއިލާ ދޫކޮށްލާފައެވެ. އެއީ އަންހެނުންގެ ދުނިޔެ އާބާދުކުރާ ގޮތެވެ. އެއްވެސް އަމިއްލަވަންތަކަމެއްނެތި އެހެން މީހުންނަށްޓަކައެވެ. އެއްގެއިން އަނެއް ގެއަށެވެ. ހުއްޓުމެއް ނެތި ފަހުނޭވާއާ ހަމައަށްވެސް އެހެންމީހުންގެ ބޭނުންތައް ފުއްދައި ދިނުމުގައެވެ. އުފަލެއް ލިބިއްޖެނަމަ އެކަމުގާ ހިއްސާވާ އެތައްބަޔަކު ތިބޭނެއެވެ. އެކަމަކު ހިތާމައެއް ކުރިމަތިވާހިނދު އެ ހިތާމައިގާ ބައިވެރިވާނެ ދެވަނަ މީހަކު ނުހުރެއެވެ.
ރާއިފާގެ ދެދަރިންގެ ޚިޔާލުހުރިގޮތް ލޮލަށްފެނިއްޖެއެވެ. ނިޔާޒް އެދިޔައީ ބައްޕަ ހިފަހައްޓަން ބުނެފައެވެ. ނާޒްގެ އެބެލުމާއި ބީރައްޓެހިކަމަކީ ބައްޕައާމެދު އުފެދިފައިވާ ހަމްދަރްދީއާއި ލޯތްބެވެ. ދެންހުރީ އަޔާޒްއެވެ. އޭނާވެސް ބޭނުންވާނީ މަންމައަށް ރައްކާތެރިކަމާއެކު ދިރިއުޅެވޭނެގޮތެކެވެ. އާއިލާ އިތުރަށް ރޫޅޭކަށް ބޭނުމެއްނުވާނެއެވެ. މަންމަ ނިކަމެތިކަމާއެކު އެކަނިމާއެކަނި ދުނިޔޭގައިއުޅޭކަށްވެސް ނޭދޭނެއެވެ. އެހެންކަމަށްވާނަމަ އޭނާއަށް އޮތްހަމައެކަނިގޮތަކީ އަހްމަދުއާއެކުއުޅުމެވެ. އެއީ އަމިއްލަ އުފާތަކުގެބަދަލުގައި ދަރިންނަށްޓަކައިވާ ގުރުބާނީއެކެވެ.
އެގޮތަށް އޭނާގެ ނިންމުން ބަދަލުކޮށްފިއެވެ. އަނެއްކާވެސް ބޮޑުކަމެއް ހަނދާން ނައްތާލާފައެވެ. އޭނާގެ ބަނޑުގައިވަނީ އަހްމަދުގެދަރިއެއް ނޫނެވެ. ދެން………؟
ހިތާމައިގެ ނޭވާއަކާއެކު ރޮވިއްޖެއެވެ. އޭނާއަށް ހަމްދަރްދީވާނެ މީހަކުނެތްއިރު ރުއިމުގެ ބޭނުމެއްނެތަސް ހިތުގެއުދާސްތައް ފިލުވާލުމަށް އެކަމުން އެހީވެދޭނެތީ ގަދަކަމުން ހުއްޓާލާކަށް ނޫޅެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް މިފަހަރު ކެތްތެރިކަން ކޮޅުން ލީ އަހްމަދުއެވެ. އެމަންޒަރުދެކެން އެނާއަކަށް ނީނދެވުނެވެ.
ތެދުވެގެންގޮސް ރާއިފާ ގާތަސް ހުއްޓި އޭނާގެ މޭގައި ލައްކޮށްލިއެވެ. ރާއިފާގެ ރުއިން އަހްމަދުގެ ހިތުގެ އެންމެ ފުންމިނަށް އަސަރު ފޯރުވައިފިއެވެ.
“ނުރޮއި ރާއިފާ… ! ރާއިފާގެ ޒުވާން އުމުރު ވޭތުކުރަމުން ތިޔަދަނީ ރޮއިރޮއި އިނދެގެންކަން އަހަންނަށް އެނގޭ. އަޖައިބަކީ ރޮމުންރޮމުންވެސް ވާޖިބަށް ފަރުވާކުޑަކޮށްލާފައެއްނެތްކަން. ދަރިންނަށް ކިޔަވައިދެމުން އެކުދިން ތަރުބިއްޔަތުކުރަމުން ތިޔަގެންދަނީ އެކަނިމާއެކަނި. އެކުދިންނަށް ހެޔޮނުބައި ވަކިކޮށްދީފީމު. އެއީ އަހަރެންގެވެސް ވާޖިބެއް. ކުރަންޖެހޭނެ ކަމެއް. އެކަމަކު އަހަންނަށް މަގުއޮޅުނީ. ބެހިގެން ދެވުނީ. ރާއިފާގެ ހަޔާތާދުރަށް. ދަރިންނާ އެދަރިންގެ މުސްތަގްބަލާވެސް ދުރަށް. ހިއެއްނުކުރަން މިކަހަލަ އިއްތިފާގަކުން އަނެއްކާވެސް އެނބުރި މިދިރިއުޅުމަށް އާދެވިދާނެކަމަކަށް. އެކަމަކުވެސް މިންވަރުކުރެއްވީ އަނެއްކާވެސް އެނބުރި އައުމަށްކަމަށްވާނަމަ އެކަމުގައި ކުރެވޭނެ ކަމެއް ނޯންނާނެ. އަހަންނަކަށް ނޭގެ ރާއިފާއަށް ޝުކުރު އަދާ ކުރާނެ ގޮތެއް. ބައްޕައެއްގެ އެއްވެސް އެހީތެރިކަމެއްނެތި ތިންދަރިން ބެލުމުގެ އިތުރުން އެކުދިން ތަރުބިއްޔަތު ކޮށްފަ އެތިބީ ރާއިފާގެ ހުރި ހުރިހާބާރަކާ ހުރިހާހަކަތަ އެއް ބޭނުންކޮށްގެން. އެކަން އަހަންނަށް އެނގޭ. އެބުރަ މަސްއޫލިއްޔަތު އަދާކުރުމަށް ވަރަށް ބުރަކޮށް މަސައްކަތް ކުރުމުގެ ސަބަބުން ހަށިގަނޑުވެސް ދުވަހުން ދުވަހަށް ނިކަމެތިވަމުންދާކަން . އެހެން ނަމަވެސް އަހަރެންގެ ދަރިންކޮޅު ބޮޑުކުރުމަށް ރާއިފާ ތިޔަކުރާ ބުރަ މަސައްކަތުގައި ބައިވެރިވެ އެހީތެރިވުމަކީ އަހަރެން ކުރަންޖެހޭނެކަމެއް. އެފުރުސަތު ދިނުމާއި ނުދިނުންއޮތީ ރާއިފާގެ އަތުގަ.”
“ހުއްޓާލާ އަހްމަދު!. ” ރާއިފާ ،އަހްމަދުގެ ވާހަކަ ހުއްޓުވިއެވެ.
“މުޖްތަމައުގެ ފިއްތުންތަކާ މީހުންގެ މަލާމާތަކީވެސް ބަލަންޖެހޭނެ ކަންތައްތައް. ފެނޭތަ އަހަރެން އިން ހާލު؟ މިއީ އަހްމަދު އަހަންނާމެދު އިހުމާލުވުމުގެނަތީޖާ. ތަފްސީލަށްގޮސް އަހަރެންގެ ކުށެއްނެތްކަން ބުނެދިނުމަކީ ބޭނުންހުރި ކަމެއްނޫން. އެވާހަކައެއް ނުދައްކާނަން. އެކަމަކު މިހެންދިމާވުމުން އަހަންނާއި އަހްމަދާ ދެމެދުގައިވަނީ ކިހާ ދުރުމިނެއްކަން އެނގެންޖެހޭނެ. އަހަރެންގެ މުޑުދާރު މިއަމަލަކީ ގަސްދުގާކުރިކަމެއްނޫން. އެކްސިޑެންޓެއްކަމުގައިހީކޮށްލާ !ވަރަށް ކުރުކޮށް މިބުނީ. ”
އެދެމީހުންގެ ވާހަކަތައް އެކަކު އަނެކަކާ ހިއްސާ ކުރަމުން ގެންދިޔައެވެ. އެންމެ ފަހުން އަނެއްކާވެސް ދެމީހުންނަށް އެއްބަސްވުމަކަށް އާދެވުނީ ދަރިންނަށް ޓަކައި ގުރުބާން ވުމަށެވެ. ތިމާމެންގެ މުޑުދާރުފަސްބައިގާ ވާ ހަޑިތައް ދެކެފައި މީހުން ކޮންމެ އެއްޗެކޭ ހީކުރިއަސް ދަރިންގެ ހައްގުގާ އެދެމީހުން ގުޅެން މަޖްބޫރުވީއެވެ.
ގޭގެ ދެކުނު ފަރާތުގައި ހުރި ޖޯލިފަތީގައި އަހްމަދު އޮތްއިރު ނާޒް އާއި ނިޔާޒްވެސް އެތަނުގައި ކުޅެން އުޅެއެވެ. އޭނާއަށް ނުފެނިގެން މިއުޅެނީ އަޔާޒްއެވެ. އޭނާ އަންނާނީ ކޮންއިރަކުން ބާއެވެ. އަނެއްކާ ގެއަށް އައިއިރު ބައްޕައުޅޭތީ ރުޅިއައިސްގެން ދިޔައީބާއެވެ. އަހްމަދު އޮތީ މިވިސްނުމުގައެވެ. އެކަމަކު ކުޑަކުޑަ އިރުކޮޅެއްގެތެރޭގައި އަޔާޒް އަންނަތަން ފެނިއްޖެއެވެ. ބައްޕަފެނުމާއެކު އިސްޖަހާލިއެވެ. އެއީ ލަދުންކަމެއް ނުވަތަ ނުރުހުންވުމުން ކަމެއްނޭގެއެވެ. ޔަގީންކުރުމުގެގޮތުން އަހްމަދު އަޔާޒްއަށްގޮވާލިއެވެ. އަޔާޒް ބަލައިލިއެވެ. އޭނާ އައިސް އަހްމަދުގެގާތަށް ހުއްޓުނެވެ.
“މަންމަބުނި ކްލާސްކުދިން ތަކަކާއެކު ހޯމްވާކްހަދަން ދިޔަވާހަކަ. ”
“އެއީ ތެދެއް .ހަމަ ނިމުމާއެކުމިއައީ. ބައްޕަ ކިހިނެއްތޯހާލު؟ ”
އަނެއްކާވެސް އޭނާއަށް ފާހަގަކުރެވުނީ ރާއިފާގެ ތަރުބިއްޔަތުގެ ފުރިހަމަ ކަމެވެ.
“ހަމަ ވަރަށް ރަގަޅު. ދަރިފުޅު ކިހިނެއް؟ ”
“އަޅުގަނޑުވެސް ވަރަށް ރަނގަޅު. ބައްޕަ އައުމުން ވަރަށް އުފާ ވެއްޖެ.”
ރާއިފާ ،ވިހެއުމާ ހަމައަށް އެދެމެދުގައި އޮންނަންޖެހޭނެ ދުރުމިން އެގޮތުގައި އޮތެވެ. އެނޫން ހުރިހާކަމެއްގައިވެސް ދެމީހުންގެެ ބައިވެރިވުން އެއްވަރެއްގައިއޮވެގެން ދަތުރު ކުރިއަށްގެންދިޔައެވެ.
އަހްމަދަކީ ފެހުމުގެ ފަންނުގައި ވަރަށް އެޑްވާންސް މީހެއްކަމުން އޭނާ ގަސްދުކުރީ މި ފަންނުގެ ބޭނުންހިފައިގެން އާމްދަނީ ހޯދުމަށެވެ. އެހެންކަމުން އޭނާގެ ވަގުތުތައްހޭދަކުރަމުން ދިޔައީ ފަހާފޮށިކައިރީގައެވެ. އޭނާއަށްލިބޭ ގިނައޯޑަރުތަކުން ދިރިއުޅުމަށް ބޭނުންވާ ޚަރަދުކޮށް އިތުރުވެސް ވެއެވެ.
ރާއިފާ ވިހެއީ ފިރިހެން ކުއްޖެކެވެ. އެއީ ވަލު ދޮރާށިން ވަދެގެންއައި ކުއްޖެއް ކަމުގައި ވިޔަސް ތަފާތު ކުރުމެއް އެކަކުވެސް އެއްވެސްކަމެއްގައި ނުގެންގުޅެއެވެ. ދޮށްޓަށްތިބި ތިންކުދިންގެ ލޯބިވާ ކޮއްކޮއެވެ. އަހްމަދުވެސް ބަލަނީ އެއީ ދަރިއެއްގެ ގޮތުގައެވެ.
އަހްމަދުގެ އުޅުމާ އަޚްލާގު ކުރިއަށްވުރެ މާބޮޑަށްވެސް ބަދަލު ވެއްޖެއެވެ. އޭނާ ގެއިން ބޭރަށްނުކުންނަނީ ހަމައެކަނި މިސްކިތަށްދިއުމަށެވެ. އެނޫން ހުރިހާވަގުތެއް ހޭދަކުރަނީ ގޭގައެވެ. ގިނަވަގުތު ފަހާފޮށި ކައިރީގައެވެ. އެތަނުން ދަރިންގެ ކައިރިއަށެވެ. އެކުދިންގެ ފިލާވަޅުތައް މުތަލިއާ ކުރުވުމުގައެވެ. އެކުދިންނާއެކު ކުޅެ ސަކަރާތް ގަތުމުގައެވެ. މި ހެޔޮ ބަދަލު އައުމުން ރުޅިއައިސްފަ ތިބި އާއިލާމީހުންވެސް އެގެއަށް އަންނަންފަށައިފިއެވެ. އިބްރާހީމްބޭބެވެސް އަހްމަދުއާމެދު ގާތްކަން ބާއްވަން ފަށައިފިއެވެ. އޭނާއަކީ މިހާރު އަތޮޅުވެރިންފިޔަވައި ސަރުކާރު ތަމްސީލުކުރަންހުންނަ އެންމެ ބާރުގަދަ މީހާއެވެ. (ނުނިމޭ)