ފަންސަހަތްތަރި ޕްލަސްގެ ނަމުގައި ގެނެސްދޭ މިސެގްމެންޓަކީ ބ.އަތޮޅުގެ އިސް ރަށްވެހިންގެ ގޮތުގައި ތިއްބެވި 75 އަަހަރުން މަތީގެ ބޭފުޅުންގެ ތެރެއިން ފުރާނާލައިގެން ހޮވާލާފައިވާ ޚިދުމަތްތެރި ބޭފުޅުން ކޮޅެއްގެ ދިރިއުޅުން އަލިމަސް ޔޫބީލް އާހަމައަށް އައިއިރު އެބޭފުޅުންގެ ހަޔާތުގެ އެކި ދުވަސްވަރު ދިމާވެފައިވާ މުހިއްމު ހާދިސާތަކާ އަދި އުމުރާއެކު ބަދަލުވަމުން އައި އާދަކާދައާއި އެބޭފުޅެއްގެ ފަރާތުން ރަށާއި އަތޮޅަށް އަދި ގައުމަށް ކޮށްދީފައިވާ ޚިދުމަތްތަކުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށްގެން ތައްޔާރުކުރާ ޚުލާސާ ރިޕޯޓެކެވެ.
މީހެއްގެ އުމުރުން 75 އަަހަރު ވެގެންދާއިރު އެމީހާގެ ދިރިއުޅުމުގެ ކޮންމެ ދަންފަޅިއަކީވެސް މައުލޫމާތުން މުއްސަދިވެފައިވާ އަގުހުރި ފޮތެކެވެ. އެފޮތުގައި މިއަދުގެ ދަރިންނަށް ބޭނުންވާ މުހިއްމު ތާރީޚީ ވާހަކަތަކަކާ ތަނުގެ ސަގާފަތާ އާދަކާދަ ތަކާއެކު އެހެން ފޮތަކުން އެނގެން ނެތް މައުލޫމާތު ތަކެއްވެސް ލިޔެވިފައި ހުންނާނެއެވެ. އެ ވާހަކަތަައް ސިކުނޑީގެ މަތާރަންފިލާ މަތިން ނަގައި ހިރަފުސް ފޮޅާލައިގެން ފޮތެއްގެ ސިފައިގާ ނުވަތަ އެހެން ގޮތަކުންވެސް މިއަދުގެ ޖީލަށް ރައްދުކޮށްދިނުމަކީ ކޮންމެވެސް ބަޔަކު ކުރަން ޖެހޭނެ ކަމެކެވެ. އެގޮތުން މި ޖަދުވަލްގެ ފުރަތަމަ ބައި ޚާއްސަކޮށްލަނީ އޭދަފުށީ ގުލްބަކާގޭ ހަސީނާ މުހައްމަދު އެވެ.
އުމުރުން 90ގެ އަހަރުތައް ގުނަމުންދާ ހަސީނާ މުހައްމަދު(ހަސީނައްތަ) އަކީ އޭނާގެ އެންމެ ޒުވާން އުމުރުން ފެށިގެން މިއަދާ ހަމައަށްވެސް ރައްޔިތުންނަށް ހިލޭ ސާބަހަށް ޚިދުމަތް ކުރުމުގައި ދެމިހުންނެވި އިޚްލާސް ތެރި ވޮލަންޓިއަރެކެވެ. ރާއްޖޭގައި ތިބި ހަކީމީ ބޭސްވެރިންނަށް ގޮންޖަހާލި މޮޅު ދިވެހި ހަކީމި ބޭސްވެރި އެކެވެ. ކުޅަދާނަ ފޫޅުމައެކެވެ. ދަރިންތަކެއް ތަރުބިއްޔަތުކޮށް އެދަރިންގެ ޚިދުމަތް ރަށާ ގައުމަށް ފޯރުކޮށްދީފައިވާ ކާމިޔާބު މައެއްގެ އިތުރުން މާމައެއްވެސް މެއެވެ.
ޚިދުމަތުގެ އެންމެ އެންމެ ދާއިރާއަކަށް ބަލައިލާނަމަ ހަމައެކަނި ފޫޅުމައެއްގެ ގޮތުން އޭނާވަނީ 1600 ކުދިން ވިއްސުމުގެ ރެކޯޑެއް ގާއިމުކޮށްފައެވެ. ޑޮކްޓަރީ ބޭހަށް މީހުން ހޭލުންތެރިވުމުގެ ކުރިން ފެށިގެން މިއަދާ ހަމައަށް އައިއިރުވެސް އޭނާގެ އަތުން ވަޒަން ނަގައިގެން މިނަމުން ގެންދިޔަ ބޭހުން ފަރުވާ ދިން މީހުންގެ އަދަދެއް އޭނާއަކަށްވެސް ނޭގެއެވެ. އެނގޭ ކަމަކީ މިހާރުވެސް އެމަސައްކަތް ކުރުމުގައި ޗުއްޓީއެއް ނެތި އުމުރުގެ ވަރުބަލިކަމާއެކުވެސް ދެމިއިންނެވިކަމެވެ.
ހަސީނާ މުހައްމަދަކީ ލ.ފޮނަދޫން އޭދަފުށްޓަށް ހިޖުރަކުރި މުހައްމަދު އާއި އޭދަފުށީ އަލަމާގޭ އައިޝަތު އަލީ އާ ދެމީހުންގެ ކައިވެނިން ލިބުނު 3ވަނަ ދަރިފުޅެވެ. ތައުލީމީ ހަޔާތް ހޭދަކުރެއްވީ އޭދަފުށީ މަދްރަސަތުލް ބަހިއްޔާއިންނެވެ.
ހަސީނާގެ ފަސްދިން 90 އަހަރުގެ ދިގު ހަޔާތުގެ ކޮންމެ މޫސުމަކަށް ބަލައިލި ނަމަވެސް ފާހަގަކުރެވުނީ އޭނާއަށް އުޅެން ޖެހިފައިއޮތީ އަމިއްލަ ދިރިއުޅުމަށްވުރެ އެހެން މީހުންގެ ދިރިއުޅުން ބާއްޖަވެރި ކުރެވޭތޯއެވެ. އަމިއްލަ އުފަލަށްވުރެ ބޮޑަށް އެހެން މީހުންގެ އުފަލަށެވެ. އެއީ ދަރިން އުފަންކުރުވުމުގެ ފޫޅުމައެއްގެ ގޮތުންނާއި މީހުން ބިނާކުރުމުގެ ގޮތުން މުދައްރިސެއްގެ ގޮތުންނާއި ސިއްހަތަށް ހޭލުންތެރި ކުރުވުމާއެކު ދެޖިންސަށްވެސް ބޭސް ކުރާ އިތުބާރު ބޭސްވެރިއެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ޖުމްލަކޮށް ބުނާނަމަ އެއީ ދަރިން ބަލަން ގޭގައި އިން އަންހެނަކަށްވުރެ ބޮޑަށް އިޖްތިމާއީ މީހެކެވެ. އާއިލާ އަށްވުރެ ބޮޑަށް ޖަމާއަތަށް އިސްކަން ދީގެން މުޖްތަމައުގެ ” ޑޮކްޓަރެއްގެ ” ގޮތުގައި ހަރަކާތް ތެރިވި ހީވާގި ކަނބަލެކެވެ. އޭނާއާމެދު ތައުރީފުގެ ބަސްތައް އެތައް ފަހަރަކު ޚަބަރު ފަތުރާ ދާއިރާ ތަކުގައި ލިޔެވި ރައްކާކުރެވި، ހިތްވަރު ދިނުމުގެ ގައުމީ އިނާމާ ހަމައަށް ޚިދުމަތް އުފުލިގެން ދިޔައީ މިހެން ވީމައެވެ.
މިހާރަކު ހަސީނައްތަ ބޭރު ތެރެއަކުން ނުފެނެއެވެ. އުމުރު ، އޭނާއަށް ބޭރުގައި ހަރަކާތްތެރިވެ އުޅުމުގެ ހުއްދަނުދެނީއެވެ. އެކަމަކު ބޭސްވެރިކަމުގެ “ލިޔާގަލަންދާން” އަދިވެސް ހުރީ ޒުވާން ކަންމަތީގައެވެ.
އީވީގެ ޓީމުން ހަސީނާއާ ބައްދަލުކޮށްލަން އެގެއަށް ދިޔައީ ހަވީރުގެ ވަގުތެއްގައެވެ.
މަރުހަބާ ކީ އޭނާގެ ރަސްމީ ހިނިތުންވުމާ ހިތްގައިމުކަމާއެކު ދެއަތުން ދަރިންވަންތަކަމާއެކު ފިރުމާލާފައެވެ.
ޚިދުމަތުގެ ވާހަކަފެށީ މީގެ 60 އަހަރުކުރީގެ ހަނދާންތަކާއެކު ކައިވެންޏާ ހަމައިންނެވެ.
“މަދަރުސާއިން ނިމުނީ އުމުރުން 16 އަހަރުގަ. ކައިވެންޏެއް ކުރުމުގެ ވިސްނުމެއް އެއްގޮތަކަށްވެސް ނެތް. އެކަމަކު އެންމެ ފުރަތަމަވެސް ޖެހުނީ އެކަމާ ކުރިމަތިލާން. “ހިނިގަނޑަކާއެކު ހަސީނާ ވާހަކަ ފެށިއެވެ.
އޭދަފުށީގެ 16 އަހަރުގެ މި ރީތީގެ ރާނީ އަށް ކަޅިއަޅައަޅާ ތިބި ޒުވާން ކުދިންގެ ނަޒަރުން ރައްކާތެރިވުމަށް އެސްފިންނާގެ ތަވީދު އެޅީ ފަހަރެއްގައި މިކަހަލަ ކަމެއް ލައިގަނެ އޭނާގެ މިނިވަން ކަމަށް ހުރަސް އެޅިދާނެތީއެވެ. އެކަމަކު ނުވެސް ދެނެހުރި ހުއްޓާ ކައިވެނީގެ ޕައިޣާމް އަތުވެއްޖެއެވެ. ތައްޔާރު ނުވެ ހުއްޓައި ކުއްލިއަކަށް ކައިވެނި ހުށަހެޅުނީއެވެ.
ދެކެ ފަރިތަވިޔަސް އެހާ ރައްޓެހި ނޫން މީހަކު ހަސީނާގެ ކުރިމައްޗަށް ހުށަހެޅީ އެކަމަށް ނޫނެކޭ ނުބުނެވޭ ވަރުގެ ބާރަކާ އެކުގައެވެ. އޭނާ ދެކެ ނުހަނު ލޯބިވާ، އެމީހަކަށްޓަކާ މިހާރުވެސް ހަސީނައްތަ އެންމެ ފަޚްރުވެރިވާ ކަތީބު ބޮޑޭ( މަރްހޫމް ޔޫސުފްކަލޭފާނު) ގެ ނިންމެވުމެވެ.
” މަދަރުސާއިން ނިމުނީ އެއަހަރުގެ ރަޖަބުމަހު 6ގައި . ޝައުބާން މަހު ކައިވެނި ކުރެވިއްޖެ .”
އެއީ ހަސީނާގެ 60 އަހަރުވީ ކައިވެނީގައި 11 ކުދިންގެ ބައްޕަ ހުސޭން އިބްރާހީމް އާއެކު ގޭގެ ބައްތި ދިއްލި ހިސާބެވެ.
ޒުވާންކަމުގެ މިނިވަން ރަހަ ނުދެކި 16 އަހަރުގެ އަންހެންކުއްޖަކު އަލަތު ކައިވެންޏާއެކު ދިރިއުޅުމަށް އެޅި ފުރަތަމަ ފިޔަވަޅު ކިތަންމެ ބަރަކާތްތެރިވެފައި އުމުރު ހުސްވަންދެން އެކުގައި އުޅެ ނިންމާލި ނަމަވެސް އެދިރިއުޅުން އުފާވެރިކަމުގައި ބުނުން އެއީ އެންމެ އިންސާފުކަމުގައި ނުވެދާނެކަމަށް ހަސީނައްތަބުނީ ކުޑަކޮށް ދެރަވެފައިވެސް އިނދެގެންނެވެ.
އެހާ ޅަ އުމުރުގައި ކައިވެނި ކުރުމުން އޭނާއަށް ވަރަށް ހިތާމަވެރި ހާދިސާ އެއްވެސް މެދުވެރި ވިއެވެ.
އަލްއަމީރް މުހައްމަދު އަމީން ދީދީގެ ވެރިކަމުގައި ރާއްޖެތެރެއިން ކޮންމެ އަތޮޅަކުން ދެ އަންހެންކުދިން ނަންގަވައިގެން މާލޭގައި ކިޔަވައިދޭން ގެންދަވަން ބ.އަތޮޅުން ނެންގެވި ރީތި ދެ އަންހެން ކުދިންގެ ތެރޭގައި ހިމެނުނު އެއް ކުއްޖަކީ ހަސީނައްތައެވެ. ނަމަވެސް އޭރު ހަސީނައްތަ ފުރަތަމަ ދަރިފުޅަށް ބަލިވެ އިނުމާއެކު އެ ފުރުސަތު ގެއްލުނީއެވެ.
އެހެންވިޔަސް މަރްހޫމް ޔޫސުފް ކަލޭފާނު އޭނާ ދޫކޮށެއް ނުލެއްވިއެވެ. ދިވެހި ބޭސްވެރިކަން ދަސްކޮށްދިނުމަށް ހަސީނައްތަ މާލެ ފޮނުވުމުގެ ބަދަލުގައި ބޭސްވެރިކަމުގެ މަދަރުސާއެއް ހަސީނައްތަ ގާތަށް ގެނެސްދިނީއެވެ. ހަކީމީ ބޭސްވެރިކަމަށް ނުވަތަ ދިވެހި ބޭސްވެރިކަމަށް މަޝްހޫރު ނައިފަރު ދޮންކަލޭފާނާއި ގައްދަޑު ލަތީފުގެ އިތުރުން އިނގުރައިދޫ އުމަރުބޭ ފަދަ ބޭސްވެރިކަމުގެ އަފޫރުއްބަ އިލްމުވެރިން ގެނެސް ގެން ހަސީނައްތައަކީ އަތޮޅުގައި ހުރި އެންމެމޮޅު ބޭސްވެރިޔާ އަށް ހައްދަވައިދެއްވިއެވެ.
އެއިލްމުގެ ބޭނުން ހިފައިގެން ހަސީނައްތަ ވަނީ ރަށާއި އަތޮޅުގެ އަދި ރާއްޖޭގެ އުތުރާއި ދެކުނުގެ ގިނަ ބަޔަކަށް ބޭސް ކޮށްދެއްވައި ބައެއް ބަލިތަކުގެ ސަބަބުން ދިރިއުޅުމުން އުއްމީދު ކެނޑިފައި ތިބި މީހުންނަށްވެސް އާ ދިރިއުޅުމެއް ހޯދައި ދީފައެވެ.
ހަސީނައްތަ މަޝްހޫރުވެފައިވާ ދެވަނަ ފަންނަކީ ފޫޅުމައި ކަމެވެ. ސަރުކާރުން ހިންގެވި މިކޯޙުގައި ބައިވެރިވުމަށް އުމުރުން ވިހި އަހަރުގައި ހަސީނައްތަ މާލެ ގޮސް ކޯސް ނިންމާލާފައި ފޫޅުމައިކަމުގެ ރަސްމީ ފޮށި ހިފައިގެން ރަށަށް އެނބުރި އައީ އެންމެ އަށް މަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައެވެ.
އާއިލާ ބެލެހެއްޓުމުގެ ބުރަ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަމުން ރަށުގައި ވިހާ ގިނަ އަންހެނުންގެ ފޫޅުމައިކަމުގެ އިތުރުން ބޭސްވެރިކަމުގެ މަސައްކަތްވެސްކުރަމުން ހަސީނައްތަގެ ދިރިއުޅުމުގައި ދެން އިތުރު ކަމަކަށް ވިސްނާނެ ވަގުތެއް ނުލިބޭވަރަށް މަސައްކަތުގައި އުޅުނީ އަވަދިނެތިއެވެ.
އިތުބާރު ކުރެވޭ ޑޮކްޓަރަކަށް ވާތީ ހަސީނައްތަގެ އުމުރުގެ ބޮޑުބައި ހޭދަކޮށްފައިވަނީ އެހެން މީހުންނަށް ބޭސް ފަރުވާ ކޮށްދިނުމުގައެވެ. ފޫޅުމައެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ޑޮކްޓަރެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ބައެއް ފަހަރު ޑޮކްޓަރަކާ ހަމައަށް ބަލިމީހާ ގެންދާ ނަރުހެއްގެ ގޮތުގައެވެ.
ހަސީނައްތަ މަޝްހޫރުވެފައިވަނީ ފޫޅުމައެއްގެ ގޮތުން ކަމަށް ވިޔަސް އޭނާގެ ޕްރެފެޝަނަލް ދާއިރާއަކީ ހަކީމީ ބޭސްވެރިކަމެވެ. މި ދާއިރާގައި ކުރާ މަސައްކަތް މާބޮޑަށް ކާމިޔާބުވެފައި އެތައް ބައަކަށް އާ ދިރިއުޅުމެއް ހޯދައިދެވޭތީ އެކަމާމެދު ފަޚްރުވެރި ވެވެއެވެ.
“ފޫޅުމައިކަމަކީ އެހާ އުނދަގޫ ކަމެއް ނޫން. ކުޑަކުޑަ ޓްރޭނިންގ އެއް ބޭނުންވާނީ. އެކަމަކު ހަކީމީ ބޭސް ވެރިކަން ތަފާތުވާނެ.” ހަސީނައްތަ ބުންޏެވެ.
ތަފާތު ބޭސްވެރިކަމުގެތެރެއިން އެންމެ ކާމިޔާބު ބޭސްވެރިކަމަކީ ރުއްގަލު ބޭސް ކަމަށް ހަސީނައްތަ ބުނަނީ ރުއްގަލު ބޭސް ކޮށްދީގެން ގިނަ ބަޔަކަށް އާދިރިއުޅުމެއް ހޯދައިދެވޭތީއެވެ. ވަރަށް ހާލު ބޮޑުވެ ދެންވާ ގަދަނުވާނެ ހާލުގައި އޭނާގެ ގާތަށް ފަރުވާ ހޯދަން އައި އެތައް ބަޔަކަށް ބޭސްކޮށްދީގެން އެމީހުންގެ ނާއުއްމީދީ ދިރިއުޅުމަށް އާ ދިރުމެއް ގެނެސްދެވުނުކަމަށް ހަސީނައްތަ ބުނީ ފަޚްރުވެރިކަމާއެކުގައެވެ.
” އުސް ތަންތަނުން ވެއްޓި ބޮޑެތި އަނިޔާ ލިބިފައިވާ މީހުންނާއި މައިބަދައިގެ މައްސަލަތަކުގައި ޑޮކްޓަރީ ފަރުވާއިން ރަނގަޅު ނުވެ ތިބި އެތައް ބަޔަކަށް ވެސް ބޭސްކޮށްދީގެން ވާނީ ރަނގަޅު ކޮށްދީފައި. މީގެ އިތުރުން ދަރިމައިވުމުގައި މައްސަލަ ދިމާވެފައިވާ އަންހެނުންނަށްވެސް ބޭސް ކޮށްދީގެން ﷲގެ ރަޙްމަތާއެކު އެކަން ފަހިކޮށްދެވިފައިވާނެ . ”
މިފަދަ ހާދިސާއެއްގެ ވާހަކަ ކިޔައިދެމުން ހަސީނައްތަ ބުނީ ވަރަށް ފަހުންވެސް އޭދަފުށީ އަންހެނެއްގެ މައިބަދަ އަށް ލިބިފައިވާ ބޮޑު ގެއްލުމަކުން ކޮޅަށް ނުހުރެވޭ ހާލުގައި އޮތް ބަލި މީހަކު ރަނގަޅު ކޮށްދީފައިވާނެކަމުގައެވެ.
ބަލިވެ އިނދެގެން ފަރުވާއަށް އަންނަ ކޮންމެ އަންހެނަކު ވިހެއުމާ ހަމައަށް ދަންދެން ބަނޑުގައި އޮތް ދަރިފުޅަށް ބޭނުންވާ ސިއްހީ އިރުޝާދުގެ އިތުރުން ބަނޑުގައި އޮވެ ބޮޑުވަމުން އަންނަ ދަރިފުޅުވެސް ބަލަހައްޓަނީ އޭނާއެވެ. ވިހެއުމުގެ ފަހުން ހަށިގަނޑަށް އަންނަ ބަދަލުތަކުން ކުރީގެ ބައްޓަމަށް ހަށިގަނޑު ރުޖޫއަވުމަށް ކުރަން ޖެހޭ ކަސްރަތާ ދަރިފުޅު ހެދި ބޮޑުވުމަށް ބޭނުންވާ އިރުޝާދުވެސް ދެއެވެ.
އެއަށްވުރެވެސް ފާހަގަ ކުރެވޭ އަގުބޮޑު ޚިދުމަތަކީ ފޫޅުމައިކަން އޭދަފުށިން އުވި ހިނގައިދާނެކަމުގެ ބިރަށްޓަކާ އޭދަފުށީގެ ބަހިއްޔާ ސްކޫލްގެ ސޯލަ އަހަރުންމަތީގެ 19 އަންހެން ކުދިންނަށް ހަމަހިލޭ ސާބަހަށް ފޫޅުމައިކަން ދަސްކޮށްދިނުމެވެ.
މިއި ހަސީނާގެ ޚިދުމަތުގެ ދިގު ތާރީޚީ ފޮތުގެ ވަރަށް ކުޑަ މިންވަރެކެވެ. އިންޓަވިއު ނިންމާލުމުގެ ކުރިން ވާހަކައިގެ މިސްރާބު ބަދަލުކޮށްލައި މުހިއްމު ފަސް ސުވާލެއް ހުށަހެޅީމެވެ.
އީވީ : ފޫޅުމައިކަމާ ހަކީމީ ބޭސްވެރިކަމުގައި ފަސްދޮޅަހަށްވުރެ ގިނަ އަހަރު ހޭދަކޮށްފައިވާއިރު އިތުރަށް އަދިވެސް މި މަސައްކަތުގައިކުރިއަށް ދެވިދާނެތޯ ؟
ހަސީނާ : މިހާރުދެން ފޫޅުމައި ކަންވެސް ކުރެވިއްޖެދޯ، ބޭސްވެރިކަންވެސް ވަރަށް ގިނަމީހުންނަށް ކޮށްދެވިއްޖެ. އަދިވެސް މީހުން އާދޭ ބޭސްވެރިކަން ކުރަން. އެކަމަކު ދެން ހަސީނައްތަ އަށް މިހާރު އެކަންކަން ކުރެވޭވަރެއްނޫން. އެހެންވެ މިހާރު ކުދިންނާއެކު މަޑުމަޑުން ގޭގައި މިއިންނަނީ. އެކަމަކު ހާލަތާއި ސިއްހަތު ތަންދޭނަމަ ގޭގަ އިނދެގެން ކޮށްދެވޭނެ ކަމެއް ވިއްޔާ ކޮށްދޭނަން.
އީވީ : ދިރިއުޅުމުގައި ހޯދުނު އެންމެ ބޮޑު ކާމިޔާބީއަކީ ؟
އަށް ކުދިން ލިބި އެ ކުދިންނަށް ރަނގަޅު ތައުލީމާ ތަރުބިއްޔަތު ދިނުން. އެ ކުދިންނަކީ މައިންބަފައިން ދެކެ ލޯބިވާ އަދި މީހުންނާ ގުޅިގެން ރީތި އަޚްލާގުގައި ދުނިޔެ އުޅެމުންދާކުދިންނަށް ވުން. މިއަށްވުރެ ބޮޑު ކާމިޔާބަކީ ދެން ކޮބާ؟
އީވީ: އެހެންވިއްޔާ ދިރިއުޅުމުގައި ފުރިހަމަނުވެ ނުވަތަ ނުފުދިފައިވާ އެދުމެއް އެބައޮތްތޯ ؟
ހަސީނާ : އެއްވެސް އިންސާނަކަށް އެމީހަކު ބޭނުންވާ ހުރިހާ ކަމެއް ފުރިހަމައެއް ނުވާނެ. އެގޮތުން އަހަންނަކީވެސް ބޭނުން ހުރިހާކަމެއް ހާސިލްވި މީހެއް ނޫން. ފިރިމީހާ ދުނިޔެ ދޫކޮށް ހިނގައްޖެ. އެކަމަކު ދިރިއުޅުމާމެދު ޝަކުވާއެއް ނެތް. ވަރަށް އުފަލުގައި އަދިވެސް މިއުޅެވެނީ ދަރިންނާ އެއްބަނޑު ތިމާގެ މީހުންގެ ލޯތްބާއެކު .
އީވީ :މުޖްތަމައަށް ފައިދާހުރި އަދި ބޭނުންތެރި އަންހެނަކަށް ވުމަށް ކުރަންޖެހޭ ކަމަކީ ކޮބައިތޯ ؟
ހަސީނާ : ވާޖިބަށް ފަރުވާތެރިވުން. އެއީ ކިޔަވާކުއްޖަކަށްވިޔަސް މަންމައަކަށް ވިޔަސް އަނތްބަކަށް އަދި ދަރިއަކަށް ވިޔަސް އެމީހެއްގެ ޒިންމާއާމެދު އިހުމާލުވެއްޖެނަމަ އެހިސާބުން އެވެވެނީ ޚިޔާނާތް. އެކަމުގެ ހިތާމައާއި ލަދުވެތިކަމާ ކުރިމަތި ލާން ޖެހޭނެ ކޮންމެވެސް ދުވަހަކުން. އޭގެ އިތުރުން އެކަމުގެ ނުރަނގަޅު އަސަރު ކުރާނެ މުޅި ގައުމަށްވެސް.
އީވީ: ޒުވާން އަންހެން ކުދިންނަށް ނަސޭހަތުގެ ގޮތުން ބުނެލަން ބޭނުންވަނީ ؟
ހަސީނާ : އަންހެނަކަށްވީތީ އަދާކުރަންޖެހޭ ވާޖިބުތަކެއް ހުންނާނެ. ކޮންމެ އަންހެން ކުއްޖެއް އުމުރުގެ އެކި ހިސާބުގައި އަދާކުރަންޖެހޭ ވާޖިބު ތަފާތުވާނެ. އެންމެ ފުރަތަމަ ކިޔަވާކުއްޖެއްގެ ގޮތުން. ދެން އަނތްބެއްގެ ގޮތުން. އެއަށްފަހު މަންމައެއްގެ ގޮތުން. މިއިން ކޮންމެ މަރުހަލާއެއްގައިވެސް އަންހެން ކުއްޖަކު ދެކެންވާނީ ތިމަންނައަކީ ގައުމުގެ މަންމައެއްގެ ގޮތުގައި. އޭނާގެ އުނގުން ގައުމުގެ ޚިދުމަތަށް ނެރޭ އަންހެން ދަރިވާން ޖެހޭނީ އެހެންމީހުން އޭނާއަކީ ނަމޫނާއަކަށް ބަލާ ވަރުގެ މީހަކަށް.
